Kalendarz
Harmonagrm
Galerie
Kontakt Konatkt
herbGmina
Gorzkowice
19 lip2016

Historia gminnej spółdzielczości

Spółdzielnia była pierwszą organizacją, która umożliwiała co światlejszym osobom zdobywanie wiedzy w zakresie rozwiązywania zbiorowym wysiłkiem zagadnień gospodarczych.

LATA DRUGIEJ WOJNY ŚWIATOWEJ 1939-1945

Po podboju Polski i wprowadzeniu administracji hitlerowskiej z polecenia Niemców już w październiku 1939 r. spółdzielnia pod nazwą "Jedność" podjęta działalność gospodarczą. Uruchomienie jej było tym łatwiejsze, iż w czasie działań wojennych sklep wraz z towarami ocalał i nie był naruszony.

Zarząd w dotychczasowym składzie osobowym i Kazimiera Domagało przystąpili do swych czynności zawodowych.
Nadmienić należy, że hitlerowcy realizując swój plan wyniszczenia w pierwszej kolejności ludności żydowskiej przystąpili do likwidacji ich sklepów i innych składów towarowych.

W polityce okupanta leżało aby wytworzona pustka w sieci handlowej została wypełniona. Nie będzie przesadą, że zaistniałą sytuację wykorzystali co obrotniejsi Polacy zakładając za zezwoleniem Niemców sklepy prywatne niejednokrotnie dochodząc do znacznego majątku. Trzeba tu podkreślić, że sprzedaż podstawowych artykułów spożywczych osobom zatrudnionym w administracji i różnych zakładach pracujących na rzecz Niemców została zracjonalizowana i odbywali się na specjalne karty.

Wykonywanie tych czynności zostało zlecone spółdzielni. Działalność spółdzielni nie budziła wśród społeczeństwa zainteresowania. Jeśli nie wszyscy, to przynajmniej większość odnosiła się krytycznie do osób zajmujących w spółdzielni kierownicze stanowiska.

W późniejszym okresie, kiedy rozwinął się ruch oporu, poszczególne jego odłamy korzystały ze środków finansowych spółdzielni, które przeznaczano niejednokrotnie na wydatki związane z akcja zbrojną.

W początkowym okresie okupant zezwalał na pełną działalność statutową organów samorząd spółdzielczego, między innymi na odbywanie dorocznych Walnych Zgromadzeń Sprawozdawczo - Wyborczych.

Ten stan nie trwał jednakże zbyt długo Ostatnie Walne Zgromadzenie członków odbyło się 23.04.1943 r. i od tego czasu hitlerowcy zabronili odbywania dalszych zgromadzeń. Większe zgromadzanie się Polaków uznali za niebezpieczne.

W ostatnim Walnym Zgromadzeniu oprócz 130 obecnych członków spółdzielni udział wzięli:

  • komisarz z Radomia - Messerschmidt
  • komisarz z Piotrkowa - Bochnoff
  • inspektor ze Zw. Rew.. Spółdzielni - Kubicz
  • lustrator oddziału Społem w Piotrkowie

Poszepczyński Sprawozdanie z działalności spółdzielni wygłosił członek zarządu Stanisław Janikowski. Zebrani dowiedzieli się, że za rok 1942 spółdzielnia osiągnęła obrót 456.604 zł, zaś zysk stanowił 1.704 zł i został przekazana w całości na fundusz zasobowy. Jak się później po wyzwoleniu okazało, zysk był zaniżony, bowiem zarządowi chodziło o to aby okupantowi wykazać, że spółdzielnia jest mało rentowna i w związku z tym nie może uiszczać podatków.

Przedstawiciel Związku Rewizyjnego, inspektor Kubicz złożył sprawozdanie z przeprowadzonej rewizji, a ponadto zreferował nowy statut, ,jaki miał obowiązywać po Walnym Zgromadzeniu. Przyjęcie nowego statutu miało decydujący wpływ na zmianę charakteru działalności gospodarczej.

Od tego czasu spółdzielnia prócz sprzedaży towarów spożywczych objęła swą działalnością sferę obrotu rolnego. Zasadniczym celem wyznaczonym przez okupanta było ściąganie z gospodarstw rolnych tak zwanych kontyngentów, to jest ziemiopłodów i zwierząt wyznaczonych przez administrację niemiecką.

Natomiast zaopatrzenie rolników w towary przemysłowe związane z produkcją rolną traktowane było jako zagadnienie drugorzędne. Ponadto obok nazwy - Rejonowa Spółdzielnia Rolniczo- Handlowa, zmuszona była przyjąć nazwę niemiecką:


"Landwirdschaftliche Bereinkhandelsgenosenschaft mit mit autelhaftung i Gorzkowice". Statut nowej spółdzielni został zarejestrowany 22.05.1943 r. Na Walnym Zgromadzeniu powołano Radę Nadzorczą w składzie 9 osób i trzech zastępców, a mianowicie:

 

  • Leopold Oberman - Gorzkowice - Przewodniczący
  • Kazimierz Tazbir- Kamień - Zastępca
  • Anastazy Kleszczewski Gorzowice - Sekretarz
  • Jan Sobierajski - Gościnna - Członek
  • Feliks Bolechwski -Trzepnica - Członek
  • Józef Rusin -Żerechowa - Członek Członek
  • Kazimierz Turlejski - Kamieńsk Członek
  • Jan Dukowic- Kamieńsk - Członek
  • Józef Secomski - Kamieńsk -Członek

Przewodniczącym został Leopold Oberman młynarz z Gorzkowic, który wpisał się na listę Volksdeutschów. Jednocześnie w tym posiedzeniu Rada Nadzorcza wybrała Zarząd w składzie:

  • Michał Walicki - przewodniczący ziemianin z Sobakówka
  • Edward Cieciura - z-ca przewodniczącego - rolnik z Gorzkowic
  • Stanisław Janikowski - członek zarządu - urzędnik.

Należy podkreślić, że Walne Zgromadzenie odbywało się w okresie nasilonego terroru hitlerowskiego. Niemcy urządzali łapanki ludzi i wywozili do Niemiec na przymusowe roboty. Innych kierowali do obozów koncentracyjnych.

Obecni na Walnym Zgromadzeniu komisarze niemieccy nie mieli społeczeństwu polskiemu nic do powiedzenia. Również członkowie spółdzielni nie zgłaszali pytań, ani też nie brali udziału w dyskusji. Nikt nie zgłosił żadnych wniosków. Nie było głosowania, a wybory Rady Nadzorczej ograniczały się do podania zebranym nazwisk.

Z chwilą przyjęcia nowego statutu przed spółdzielnią stały szersze zagadnienia. Tymczasem spółdzielni zagrażało widmo katastrofy finansowej. Przyjęte w spółdzielni spożywców wierzytelności stanowiły zaledwie 9398,98 zł.

Korzystanie z serwisu oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie, z których niektóre mogą być już zapisane w folderze przeglądarki. Nie pokazuj więcej tego powiadomienia